Leerlingen doen onderzoek naar Placebo-effect bij examenstress

HAARLEM Sophie Everaardt uit Vogelenzang en Adam Street uit Aerdenhout, eindexamenleerlingen VWO van het Lyceum Sancta Maria in Haarlem, hebben voor hun profielwerkstuk het onderwerp ‘het Placebo-effect’ gekozen. 

PROFIELWERKSTUK Een profielwerkstuk bestaat uit een eigen gekozen onderwerp wat de leerlingen op wetenschappelijke wijze moeten benaderen; zo maken zij een onderzoekvoorstel, voeren onderzoek uit en sluiten dit af met een eindverslag. Natuurlijk krijgen zij vanuit school deskundige begeleiding van docenten uit het vakgebied van hun onderzoek. Na een uitgebreide literatuurstudie en overleg met wetenschappers uit het veld formuleerden zij hun onderzoeksvraag: “Kan je stress bij leerlingen tussen 14-18 jaar bij schoolexamens verminderen door gebruik van een placebo?”

PILLETJE MET SUIKER De enige manier om antwoord op deze vraag te krijgen was volgens Adam en Sophie door dit in de praktijk te testen bij leerlingen; niet met een vragenlijst, maar met een echte placebo, een pilletje met suiker in dit geval. Afgelopen week was het zover. Leerlingen van twaalf klassen 4/5 Havo en 4/5 VWO deden aan dit onderzoek mee. Na een korte presentatie, waarbij Adam en Sophie stelden dat zij door een pharmaceutisch bedrijf gevraagd waren onderzoek te doen naar de werking van een ‘stresspil’, kregen de leerlingen een bekertje water en het pilletje en moesten daarna in 20 minuten een lijst met soms zeer moeilijke vragen beantwoorden. Daarbij moesten zij gedurende de toets meerdere malen het niveau van stress invullen. Om de stress nog meer op te voeren werd er een prijs voor de beste prestatie in het vooruitzicht gesteld en wezen Adam en Sophie de leerlingen geregeld op de tijd. Vier klassen waren controlegroep, zij kregen de toets zonder introductie en zonder pilletje.

STRESSNIVEAU Erg interessant waren de reacties van leerlingen, sommigen voelden zich echt meer ontspannen en legden de oorzaak daarvan bij het pilletje (placebo). Natuurlijk werden alle leerlingen na de test ervan op de hoogte gebracht dat het onderzoek met een placebo uitgevoerd was. De uitkomsten van het onderzoek waren ook bijzonder te noemen: het stressniveau bij leerlingen die een placebo kregen werd gedurende de toets lager in tegenstelling tot het stressniveau bij de controlegroep.

ONDERZOEKSVERSLAG De komende weken wordt alle data geanalyseerd, dan nog even flink stressen om het onderzoeksverslag te schrijven. En op naar het laatste deel van het examenjaar. Sophie wil geneeskunde studeren in Leiden, Adam vertrekt naar Brabant om de studie technische bedrijfskunde te volgen. Met dit onderzoek hebben ze vast een beetje kunnen proeven van de wetenschap. En het placebo-effect? “Ja, dat hebben we toch een beetje aangetoond denken wij, misschien zou de pil echt op de markt gebracht moeten worden.” Of minder stress ook hogere cijfers oplevert is niet onderzocht. Misschien een mooi onderzoek voor een volgende groep examenkandidaten?